Günümüzde insan faaliyetlerinin artmasıyla birlikte ekolojik dengeyi bozan etkenler giderek daha yaygın hale gelmektedir. Özellikle tarımsal üretim süreçlerinde karşılaşılan kuraklık, tuzluluk, sıcaklık stresleri ve iklim değişikliğinin etkileri, bitkilerin verim ve kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Küresel ısınmanın giderek hızlanması ve su kaynaklarının azalması, sürdürülebilir tarımsal uygulamalarının geliştirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Bu kapsamda, tarımda biyoteknoloji ve nanoteknoloji gibi yenilikçi çözümler bitkilerin stres faktörlerine karşı dayanıklılığını artırarak verim kayıplarını azaltmayı amaçlamaktadır. Bu duruma yönelik olarak laboratuvarımızda yürütülen TÜBİTAK 1002 projesi kapsamında, bitkilerde kurağa dirençliliği sağlayan çeşitli mikroorganizmalar izole edilmiş ve stok kültürleri oluşturulmuştur.
University Putra Malaysia (UPM) bünyesinde gerçekleştirilen çalışmalarda ise nanopartiküllerin bitkiler üzerindeki etkileri araştırılmaktadır. Nanobiyoteknoloji kullanılarak geliştirilen partiküllerin bitkilerin kurağa dayanıklılığını artırma, fotosentez verimliliğini iyileştirme ve su kullanım etkinliğini yükseltme potansiyeline sahip olduğu belirlenmiştir. Nano partiküllerin belirli mikroorganizmalarla bir arada kullanılmasıyla, tarımsal verimliliğin artırılmasına yönelik yeni stratejiler geliştirilmektedir.
Bu çalıştayın temel amacı, University Putra Malaysia ve Erzurum Teknik Üniversitesi (ETÜ) arasında bilimsel iş birliğini güçlendirerek nano güdümlü biyostimulantların geliştirilmesi konusundaki güncel araştırma ve uygulamaları paylaşmak, yeni yaklaşımları tartışmak ve bu alanda yürütülen projelere katkı sağlamaktır.
Biyostimulanlar, bitkilerin büyüme ve gelişimini destekleyen strese karşı dayanıklılıklarını artıran ve verimliliklerini yükselten biyolojik bileşiklerdir. Geleneksel gübrelerden farklı olarak biyostimulantlar bitki hücre sinyalleşmesini düzenleyerek ve mikrobiyal etkileşimleri teşvik ederek bitki sağlığını iyileştirir. Son yıllarda nanoteknoloji ile entegre edilen biyostimulanlar bitkilerin stres toleransını artırma su kullanım etkinliğini iyileştirme ve toprak mikrobiyotasını güçlendirme gibi birçok avantaj sunmaktadır. Bu çalıştay kapsamında nanopartiküller ile zenginleştirilmiş biyostimulanların bitki büyümesi ve verimi üzerindeki etkileri detaylı olarak incelenecektir. Ayrıca, nanobiyoteknolojinin fotosentez mekanizması ve bitki mikroorganizma etkileşimlerinde nasıl bir rol oynadığı ve nano güdümlü biyostimulantların kuraklık, tuzluluk ve sıcaklık gibi çevresel stres faktörlerine karşı nasıl dayanıklılık sağladığı tartışılacaktır. UPM ve ETÜ arasında gelecekteki ortak projeler araştırma değişim programları ve akademik iş birlikleri için stratejik planlama yapılması amacıyla bu çalıştay düzenlenmesi öngörülmektedir. Bu çalışma sadece akademik bilgi alışverişi sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda tarımda sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sunacak somut projelerin başlangıç noktası olacaktır.